İklim krizi ile yaşlı haklarının nasıl bir ilgisi var?
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) 2020 yılı Temmuz ayında çağrıya çıktıktan sonra haberdar oldum. İklim değişikliğinin yaşlı hakları üzerine etkisini öğrenmek üzere üye ülkelerden bilgi talep ediyorlardı. İlk başta “Türkiye’de iklim değişikliğinin etkileri hakkında çalışan kuvvetli bir sivil toplum var, mutlaka bu çağrıya yanıt verirler” diye düşünmüştüm.
Ne var ki konunun uzmanı olduğunu düşündüğümüz kişilerle yaptığımız ilk görüşmeler bizi bir hayli şaşırttı. Zira iklim krizinin yaşlı hakları üzerine etkilerini sorduğumuzda “ne alakası var!” yanıtını beklemiyorduk.
“İklim kriziyle yaşlı haklarının ne alakası var? Bu mesele olsa olsa, en fazla çocukları ilgilendirir!” Bizi bu çalışmayı yapmaya ve İnsan Hakları Yüksek Komiserliği çağrısına yanıt vermeye sevk eden motivasyon tam da bu yanıtlarla ortaya çıkmıştı. İklim krizinin çocuklar, kadınlar, engelliler, yaşlılar, göçmenler ve incinebilir tüm kesimler üzerinde etkilerini görmek aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk. Senex’in yaşlanma çalışmalarına ilişkin ilgisi de buradan kaynaklanıyor.
Bu çalışmayı 2020 yılı Aralık ayında tamamladık. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’ne zamanında ilettik. Sonrası mı? Sonrasında bir kez daha şaşırdık. Türkiye’den BM çağrısına yanıt verebilen tek sivil toplum olmayı beklemiyorduk! Umuyoruz ki bu bu başlangıç olsun; umuyoruz ki gelecekte yaşlılar, yaşlılık ve yaşlanma hakkında nitelikli çalışmaların sayısı daha da artsın.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği sunduğumuz raporu Türkiye raporu olarak kabul etti. 5 Ocak 2021 tarihinde web sayfasında yayımladı. Ardından Senex: Yaşlanma Çalışmaları Derneği bu çalışmayı kitap olarak yayımladı. Bu kitap İngilizce olarak yayımlanmış, ardından Türkçe çevirisi de yapılmıştır. Aşağıdaki bağlantıdan her iki dilde yayımlanmış kitaplara ulaşabilirsiniz.
Kaynak göstermek için:
Arun, Ö., Arun, B.K., Kocabıyık, S. (2021). The Impact Of Climate Change On The Rights Of Older Persons In Turkey. Association for Aging Studies Publication.