Yeni kitabımız Lund Üniversitesi tarafından yayımlandı!
İsveç ve Türkiye’den meslektaşlarımızla kent laboratuvarlarına ilişkin deneyimlerimizi bir kitapta topladık. Editörlüğünü Yasemin Afacan ve Johanna Alkan Olsson‘un yaptığı kitap Lund Üniversitesi tarafından yayımlandı!
Küresel düzeyde çarpıcı dönüşümler yaşanıyor. Hızlı kentleşme ve kentlerin yükselişi, mal ve hizmetlerin etkin sunumuyla birleşerek yeni bir küreselleşme dalgasıyla karşı karşıya kalırken; demografik dönüşüm toplumsal yapıyı etkiliyor. Yaşam tarzları, kültürel tercihler ve geleceğe ilişkin beklentiler bu süreçte dönüşüme uğruyor. Kentlerdeki nüfusun ve toplumsal yapının dönüşümü kalkınma gündemini de etkiliyor. Böylesi büyük çaplı küresel çalkantıların yaşandığı bir dönemde eşitsizlikler de çeşitlenmekte, yaygınlaşmakta ve derinleşmekte.
Bugün refah düzeyini artırmak amacıyla Türkiye’ye benzer stratejiler izleyen toplumların kalkınma sürecinde karşılaştıkları temel sorun, zenginleşmeden hızla yaşlanmalarıdır. Mevcut yıkıcı kalkınma stratejileri ile nüfusun yaşlanmasını bir soruna dönüştüren toplumlar, sadece tekil bir kimliğe dost homojen şehirler yaratan bir çözüm stratejisine başvurmamalı. Etkili bir çözüm bulmak için “bir kent nasıl insan hakları kenti olur?” sorusu üzerine düşünmek gerekli ve yerinde olacak.
Bizler, İsveç ve Türkiye’den bilim insanları olarak yaşadığımız yerleri insan hakkı kentlerine dönüştürmek üzere araştırmalarımızı sürdürüyoruz. Üniversitelerin kentlerin dönüşüm ve değişim hızına yetişemediğini farkedip kentin ana paydaşlarının önderliğinde yeni bir araştırma ve uygulama deneyiminin peşine düştük. Her birimiz bulunduğumuz kenti anlamak ve temel meselelerini kentin paydaşlarıyla birlikte ele almak amacıyla kent laboratuvarlarını (cityLAB) kurduk.
CityLAB kavramı, kullanıcı odaklı deneyime dayalı bir öğrenme metodolojisini ifade eder. Ayrıca, potansiyel kullanıcıları, kentin öznelerini yaşam ortamlarına dahil eden birlikte yaratma süreçlerini içerir.
Bu kitap, Lund Üniversitesi Çevre ve İklim Bilimi Merkezi (CEC), Bilkent Üniversitesi ve Akdeniz Üniversitesinde çalışan bilim insanlarının bir arada yürüttükleri çalışmaların nihai bir ürünü. Kitabımız, Türkiye ve İsveç’ten “CityLAB” deneyimlerimizi içermekte. Bizler, kitaba katkıda bulunanlar olarak, CityLAB kavramını, hızla dönüşen kentlerin karmaşıklıklarını anlamak ve çevresel sorunlarına ilişkin çözüm araçları geliştirmek için kullanarak, onu farklı disiplinlerin kolektif biçimde uyguladıkları bir metodoloji ve süreç olarak ele alıyoruz.
Kitapta paylaştığımız tüm deneyimlerimiz farklı biçim ve konfigürasyonlara sahip. Bu nedenle cityLAB deneyimlerimiz farklı şekilde tanımlanmış ve adlandırılmıştır. Türkiye’den deneyimler arasında Ankara’dan Çankaya ile Yenimahalle araştırmaları ve 2017 yılında kurulan Antalya cityLAB çalışmaları yer alıyor. Öte yandan İsveç’ten Höganäs ve Helsingborg CityLAB‘leri ise ‘İşbirliği için bir araç olarak kentsel yürüyüş’ başlığında İsveç deneyimlerini temsil etmekte.
Ben bu ortak çalışmamızda Antalya cityLAB’in nasıl kurulduğunun öyküsünü ve güncel çalışmalarımızı paylaştım. Bir cityLAB kurma fikri nasıl oluştu? Daha önceki girişimlerimiz nelerdi ve nasıl başarılı olamadılar? Bu başarısızlıklardan neler öğrendik? Başarısızlıklarımız bizi nasıl Antalya cityLAB’i kurmaya sevk etti? Antalya cityLAB nedir ve bir kent laboratuvarı nasıl çalışır? Gelecekte Antalya cityLAB’in gündemi ne olacak?
Bu soruları yanıtlamaya çalışırken, durağan ve yeknesak tartışmalardan öte yeni soruların nasıl ortaya çıktığını sizlerle paylaşacağım. Kitabımızda, sadece cityLAB’lerin kuruluşunu anlatmıyoruz, orada Türkiye’den ve İsveç’ten bilim insanlarının nasıl ortaklaşa çalışıp, iş birliğiyle bilim yaptığımızı da okuyacaksınız.
Kaynak göstermek için:
Arun, Ö. (2022). Antalya CityLAB: Collaboration For Inclusive And Sustainable Cities. In Afacan, Y. And J.A. Olsson (Eds.) CityLab: Nurturing knowledge and Learning for urban-Rural Sustainability. Lund University Press. ISBN: 978-91-987132-2-0