Sosyal gerçekliği ölçebilir miyiz?
Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü 2023 yılı Bahar döneminde sosyoloji öğrencileri için nitel araştırma teknikleri hakkında ders vermemi önerdi. Yıllar sonra doktora düzeyinde tekrar sosyoloji öğrencileriyle birlikte çalışmanın heyecanıyla bu teklifi kabul ettim.
Böylece 2023 yılından Bahar döneminde doktora düzeyinde Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II dersinin bir şubesini açarak hem sosyoloji öğrencileriyle hem de sosyal bilimlerde nitel araştırma tekniklerine ilgi duyan diğer öğrencilerle birlikte bir ders gerçekleştirdik. Ardından 2024 yılı bahar döneminde bu sefer dersin birinci bölümünü de vermemi istediler. Bu ilk bölümde ise nicel araştırma tekniklerine ilişkin bir ders planladım. Böylece, her iki dersle birlikte hem nicel hem de nitel araştırma tekniklerini doktora düzeyinde tartışma imkanı oluşturabildik.
Sosyal bilimlerde ama bilhassa sosyolojide kullanılan yöntemi ve araştırma tekniklerini içeren bu dersler, doktora düzeyinde araştırmacıları hem teorik hem de ampirik olarak yetkinleştirmeyi hedefliyor.
Sadece sosyal gerçekliğin değil elbet, onu anlamaya, çözümlemeye kalkıştığımızda kullandığımız teorilerin, veri toplama tekniklerinin ve araçların da bir karşıtlık içinde olmadığını anlamalıyız. Bu bakımdan, yapı tarihin, konsensüs çatışmanın, alt yapı üst yapının, nitel teknikler nicel tekniklerin, hasılı teori ampirinin karşıtı değildir. Bunlar, cepheleştirilip kaba ikili karşıtlıklar olarak kurgulanırsa ancak akademik zihinleri istila eden hayaletler olacaklardır. Bu gün Türkiye akademiyasında daha fazlasına ihtiyacımız yoktur.
Bu arkaplandan hareketle yeni tasarladığım bu dersler süresince, sosyal bilimlerde bilimsel araştırmalarda kullanılan yaklaşımları ve teknikleri yetkin biçimde kullanmanın yollarını arayacağız. Ölçmenin doğası ve sorunları üzerinde tartışacağız. Ayrıca, bu dersler kapsamında, araştırmacıların edineceği teorik ve ampirik düzeydeki tecrübeler, doktora tezlerini hazırlamada da destek olacaktır.
Sosyal Blimler Enstitüsü’nde doktora tezlerini yazan araştırmacılar için geliştirdiğim bu derslerin izlencelerini aşağıdaki bağlantıyı takip ederek edinebilirsiniz. Bu derslerle ilgilenenler, bilgi için bana yazmaktan çekinmesinler.
SOE7701: Sosyal Bilimlerde İleri Araştırma Yöntemleri I dersi izlencesi
SOE7702: Sosyal Bilimlerde İleri Araştırma Yöntemleri II dersi izlencesi
